Džamija Kušlat traje već 550 godina i njoj se ne dolazi slučajno, nego samo sa namjerom
O Kušlat džamiji govori Mustafa ef.Muharemović koji je predsjednik Medžlisa IZ Zvornik, ali i magistar historije.
Džamiji Kušlat se dolazi mahsuz. Da bi je posjetili, treba planirati pola sata pješačenja u jednom pravcu, ali po prelijepoj podrinjskoj šumi, sa izuzetnim pogledom na bosanske ljepote, kaže predsjednik Medžlisa Islamske zajednice Zvornik Mustafa ef. Muharemović.
Na špicastoj stijeni visokoj 500 metara, pored saobraćajnice Sarajevo-Zvornik, nedaleko od ušća rijeke Jadar u Drinjaču, godinama mami poglede putnika tvrđava Kušlat i u njoj, kao gnijezdo ptica – džamija Kušlat.
Izgrađena je sredinom 15. stoljeća, prije osmanskog osvajanja srednjovjekovne države Bosne 1463. godine. Neposredno pored istoimene utvrde, džamija Kušlat nastala je u periodu 1459-1462/3. godine i zasigurno je jedna od najstarijih džamija u Bosni i Hercegovini. Zgrada džamije u izvornom obliku i na istom mjestu traje već 550 godina.
Muharemović navodi da je džamija u vlasništvu Islamske zajednice (IZ) u BiH, odnosno njeno zemljište i džamijsko dvorište ukupno 980 m2 su vakuf džamije Kušlat. Brigu o džamiji vodi IZ u BiH, sa Medžlisom IZ Zvornik i džematlijama Drinjače i Pahljevića.
U džamiji se ne obavalja redovno džuma-namaz. Obično se organizira klanjanje džume trećeg petka u ramazanu te godišnje okupljanje i džuma-namaz zadnjeg petka u augustu.
– Džamija ima svoje legende, ali ima i svoju bogatu historiju. Bila je a i sada je inspiracija umjetnicima. Tako da svi koji je posjete zažele da posjetu ponove – kaže efendija Muharemović.
Osim historijske važnosti, brojne putnike namjernike privlači i atraktivna lokacija na kojoj je džamija smještena. Za mnoge je izazov penjati se 500 metara uz oštru liticu, puteljkom koji vijuga oko litice kao sema ples derviša.
– Zbog toga i drugih razloga veoma često se najave posjete. Radi se o grupama i pojedincima iz Bosne i Hercegovine, ali i strancima. S obzirom na to da je džamija odmaknuta od najbližeg naselja, potrebno je najaviti se, da bi se dobio ključ i time posjeta bila potpuna – ističe Muharemović.
Džamija ima iznimno značajnu vrijednost kao graditeljsko i kulturno-historijsko dobro zbog dugog vijeka. Nakon što su je srpske snage zapalile u ratu 1992.-1995.godine, zgrada džamije je obnovljena u izvornom obliku i na istom mjestu.
O historiji i ljepoti džamije govore brojni zapisi, ali i legende. Tako je nobelovac književnik Ivo Andrić, prolazeći kraj Kušlata zapisao: “Kakav ste vi Bosanac kad ne znate za Kušlat. To vam je na onom dijelu starog puta koji od Zvornika vodi prema središnjoj Bosni, a poznat je i po tome što je tu sagrađena prva džamija u Bosni”.
Jedna od legendi govori da su tu džamiju mještani Konjević Polja i Pahljevića izgradili u ravnici, pored puta, ali su je morali stalno iznova graditi jer bi džamija uvijek osvanula baš na stijeni.
Godine 2016. godine snimljen je film “Kušlat – džamija u kojoj od petka do petka klanjaju džennetske ptice”. Govori o legendi koju narod pripovijeda stoljećima.
Nekada davno, vrlo pobožna žena održavala je i čistila džamiju na stijeni. Imala je dvoje male djece. Jedne prilike, ona je klanjala namaz a djeca su se igrala ispred džamije. U jednom trenutku, začula je vrisak djece – znala je da su djeca pala u provaliju, ali nije prekidala namaz. Kada je predala selam i završila namaz, sa zebnjom u srcu je potražila svoja djecu u haremu džamije – ali nije ih bilo. Brzo je uskom stazom sišla u podnožje brda – tu je zatekla svoju djecu kako se veselo igraju.
Legenda kaže dok su djeca padala u ponor, sletio je melek, anđeo, u obliku ptice i krilima svojim blago spustio djecu u podnožju stijene.
Inače, naziv “kušlat” potiče od riječi “kuš” što na turskom jeziku znači ptica. Kažu da je Kušlat dobila ime po ptičijem gnijezdu.
Tvrđava Kušlat i njena džamija zbog veličine duhovnosti, ljepote, u svom sjećanju čuvaju i dah ljubavi, jer ovdje su mnogi izgovarali sudbonosno “da” prilikom vjenčanja, tu se izjavljivala ljubav, a neki posjetioci kažu da mogu i danas čuti zikr sufija, derviša.
S obzirom na to da je džamija udaljena od najbližeg naselja, potrebno je najaviti posjetu te se zainteresirani mogu obratiti Medžlisu islamske zajednice Zvornik (tel. 056/ 214-340) ili predstavniku džematskog odbora Drinjača u Pahljevićima (tel. 066 292-382).
NTV.BA